Tác động của vi khí hậu đến sức khỏe, biện pháp dự phòng & kỹ năng kiểm soát
Có một vấn đề lớn mà ít người quan tâm, đó là *vi khí hậu*…
Mục lục nội dung
- 1. Vậy làm sao để có môi trường vi khí hậu tốt?
- 2. Giải pháp tốt nhất vẫn là: xây dựng hệ thống thông khí tốt
Có một vấn đề lớn mà ít người quan tâm, đó là *vi khí hậu* – microclimate.
Ngồi trong xe hơi, xe bus, trong phòng làm việc, trong phòng ngủ… đều là chịu ảnh hưởng của vi khí hậu cả đấy.
Tóm lại, với nhân viên văn phòng ở các thành phố lớn, thì mỗi ngày chắc phải 20 tiếng trong môi trường ‘vi khí hậu’.
Tất nhiên, các yếu tố của vi khí hậu thì nhiều, bao gồm tiếng ồn, rung xóc, ánh sáng, nồng độ các loại hoá chất, rồi bức xạ, phóng xạ…
Ở đây ta chỉ bàn đến hai nhân tố cơ bản là: không khí thông thường và bụi.
1. Vậy làm sao để có môi trường vi khí hậu tốt?Các yếu tố sau nên được xem xét: nhiệt độ, độ ẩm, nồng độ các hạt nhỏ li ti (ion dương), nồng độ oxy…
A/C hay air-con, máy điều hoà không khí chỉ giải quyết được một vấn đề là nhiệt độ.
Cần thêm máy lọc không khí để giữ lại những hạt li ti (bụi từ không khí, từ vải, gỗ, đồ gia dụng…) – những nhà có con nhỏ bị dị ứng nên tìm hiểu các loại máy này.
Máy lọc không khí hoạt động trên nguyên lý là tạo các ion âm, các ion âm này sẽ kết hợp với các hạt bụi mang điện tích dương, tổ hợp này sau đó bị màng lọc của máy lọc không khí hút vào và dính trên màng lọc. Vì vậy, sau một thời gian, người dùng phải thay màng lọc mới.
Ngoài máy lọc không khí, thì còn cần những máy kiểm soát độ ẩm trong phòng. Độ ẩm 100% có nghĩa là lượng hơi nước trong không khí đã đạt đến mức tối đa (quá mù ra mưa).
Độ ẩm mà con người thấy dễ chịu nhất có lẽ khoảng từ 50-70% (cái này còn tùy người), cao quá thì nồm, ẩm thấp khó chịu mà thấp quá thì bị cản giác khô. Để ít hỏng máy móc linh kiện thì độ ẩm ở 30-40% tốt hơn.
Nếu nhà có điều kiện, bạn nên có một máy hút ẩm loại tốt. Như vậy những ngày nồm bạn sẽ thấy khô ráo. Máy hút ẩm hoạt động theo nguyên lý: hút không khí phòng vào máy, cho chạy qua một trụ kim loại đã làm lạnh, hơi nước bị ngưng tụ lại, chảy xuống khay đựng. Không khí mất hơi nước trở nên ” khô hơn “, được đẩy ra ngoài nhờ quạt gió.
Thực ra, tất cả các máy điều hoà đều có chức năng hút ẩm. Tuy nhiên, có mấy vấn đề: không phải bất cứ lúc nào bạn cũng muốn làm lạnh không khí trong phòng, dù trên máy điều hoà ghi là chỉ hút ẩm, song thực sự nó vẫn làm lạnh không khí trong phòng và gây tốn điện, gây ồn. Thứ hai, bạn không thể kiểm soát được độ ẩm trong phòng là bao nhiêu. Với máy hút ẩm thì bạn có thể điều chỉnh sao cho độ ẩm trong phòng đạt 70% thì dừng lại, ví dụ thế.
Một trong những vấn đề mình băn khoăn là tại sao các công ty sản xuất máy hút ẩm, họ không nhân tiện lấy nước thu được từ hút ẩm, làm sạch nó để cung cấp nước tinh khiết cho hộ gia đình luôn. Có những ngày nhà ẩm, mỗi ngày mình đổ đi tầm 20 lít nước từ không khí như vậy. Trong khi vẫn phải đi mua Lavie với Aquafina.
Vấn đề thứ hai, là tại sao họ không tích hợp luôn chức năng tạo độ ẩm vào luôn máy hút ẩm. Làm mình lại phải mua thêm một cái máy tạo ẩm. Vì sao cần cái này, xin mời đọc tiếp.
Bạn nào bị sổ mũi nằm điều hoà thì sau khi ngủ dậy sẽ thấy miệng khô không khốc, đắng nghét. Đấy là do thở bằng miệng. Khi thở bằng mũi, các lông mũi đóng vai trò lọc bụi, các mao mạch trong mũi có tác dụng làm ấm và làm ẩm không khí trước khi đi vào phổi. Thở bằng miệng thì không khí sẽ nhiều bụi hơn, khô hơn, lạnh hơn.
Cá nhân mình, dù ko sổ mũi nhưng khi nằm ngủ có điều hoà và quạt, sáng dậy thường xuyên bị cảm giác rất khô miệng. Điều này có thể khắc phục nhờ máy tạo ẩm.
Máy này hoạt động đơn giản hơn, bộ rung tạo sóng siêu âm khiến nước bị phân tán thành các hạt nhỏ li ti, sau đó dùng quạt thổi ra ngoài. Kiểu như các ống phun sương ở quán bia hay máy khí dung cho bệnh nhân tai mũi họng.
Tuy nhiên, dù gì thì tất cả các loại máy móc này đều hoạt động với một lượng không khí không thay đổi, hay là không khí quẩn, chạy loanh quanh trong phòng. Vậy nên, khi lắp điều hoà, nên lắp thêm quạt hút, hút gió từ trong phòng ra ngoài để không khí được trao đổi.
2. Giải pháp tốt nhất vẫn là: xây dựng hệ thống thông khí tốt
Một vài ngày lại mở cửa cho không khí thiên nhiên ùa vào phòng, đem lại sự tươi mát. Có điều, ở các khu đông người thì chưa rõ không khí ở ngoài có tươi mát thật hay không:p
Như vậy, chúng ta đã có điều hoà tạo ion âm, có máy lọc không khí, máy hút ẩm, máy tạo ẩm. Vẫn còn một vấn đề nữa, là khi ta thở, lượng CO2 tăng thêm còn lượng oxy giảm dần.
Hiện đã có các loại máy tạo oxy dùng trong gia đình nhưng nhìn chung không nên tự ý sử dụng. Thứ nhất, nồng độ oxy cao liên tục thời gian dài cũng ko tốt vì đi ngược lại sinh lý cơ thể. Thứ hai là các loại máy thông dụng bán tại Việt Nam mình thấy vẫn chưa thật ổn. Chỉ nên dùng tại nhà cho bệnh nhân có vấn đề về hô hấp.
Giải pháp của chuyện này vẫn là thông khí: nếu bạn có thể ngủ không cần bật điều hoà là tốt nhất. Nếu không thì phải có quạt hút gió ra ngoài. Ngoài ra, có thể tìm hiểu một số loại cây nhỏ, ban đêm hút CO2 và nhà ra O2 để trồng trong nhà. Còn ở văn phòng, lại phải tìm loại cây khác.
Ước mơ của mình là thế này: một cái điều hoà dạng cây di chuyển được, tạo nhiều ion âm, có màng lọc không khí loại xin trong đó. Máy này có luôn bộ phận hút ẩm và tạo ẩm. Nước thu được từ hút ẩm dùng để tưới cho bồn cây tạo oxy được tích hợp trên máy. Hê hê, máy như vậy thì có đắt không nhỉ.
Theo BS Nguyễn Huy Hoàng